90'ların Mor İnekleri

"90'lar denince aklınıza neler geliyor?" diye bir soru sorulduğunda, muhakkak ki çok farklı anılar, düşünceler hafızalarda yerini alıyor ve dillerden dökülmeye başlıyor. Duygular adeta şelale olup çıkıyor.

Çocukluğunu 90'larda yaşamış, sokakta oynayan çocukların son nesli olmaktan da ayrı bir gurur ve keyif her zaman için duydum, duymaktayım.

90'ların bu anlamda doya doya içerisinden geçtiğim bir zaman dilimi ve her güzel şeyin yaşandığı ve sona erdiğinde  kapısını kapatıp çıktığımız bir dönem olması itibariyle, ayrıca aklımıza getirdiği çağrışımlar sebebiyle dönem olarak marka olduğunu söyleyebiliriz.

Bu dönemin hayatımıza en damga vurucu olayı ise, Türk Pop Müziği'nin beklenmedik yükselişi ve ortaya şimdi dahi çıkmayan bir sürü şarkının, hayatımıza yeni giren isimlerle beraber anılmaya başlamasıydı. İşin ilginç yanı, bu isimlerin Türk Pop Müziği ile anılması ve halen anılmaya devam edilmeleridir.  Onların şarkıları hala bam telimize dokunur. Daha samimidir, daha naiftir, daha duygusaldır, daha bizi anlatır. Doğallığından hiç bir şey kaybetmemiştir.

Sırf bu şarkılar yüzünden, tekrar dinleye dinleye nice kasetler bozuldu. Bozuldukça gidildi yenileri alındı. Türk Pop Müziği'ni dünyaya açtılar, şarkıları dillerden düşmedi. Dünya'yı "Şıkıdım Şıkıdım" oynattılar, "Araba" ilk defa bu dönemde dillere  pelesenk olan en popüler kelime oldu.

Her birinin kendine özgü bir tarzı ve duruşu vardı. Duyulduğunda, o şarkının bu mor ineklerden hangisine ait olduğu şıp diye anlaşılırdı. Mor inek dememin sebebi, pop müziğinde kendi kulvarlarında hatta aynı kulvarda olmalarına rağmen, farklı bir yer edinmeleri, diğerleri arasından cımbızla çekilir şekilde sıyrılmalarıydı.

 Peki bu mor inekler kimlerdi? Her birine şimdi sırasıyla göz atalım.

Yonca Evcimik

Hayatımıza 1991 yılında "Abone" şarkısıyla öyle bir giriş yaptı ki, arabesk furyasının  hakim olduğu döneme öyle bir damgasını vurdu ki, her birimiz şaştık kaldık. "Kim bu kız?" demekten kendimizi alamadık.  Türk Pop Müziği'ne cansuyu vermiş ve gelişip büyümesine vesile olmuş yegane sanatçıdır. Bu anlamda adeta, Türk Pop Müziği açısından bir armağandır. 

"Abone" şarkısı espirili sözleri ve şarkıya ait olan kendine has dansıyla başını alıp yürümüştür. Şu an bile o şarkı çaldığında, klipte yer alan dans yapılmaya devam edilmektedir. Zaten o andan itibaren de, kendisine abone olduk. Kendisine olan hayranlığım, kendimi bildikten ve O'nun şarkılarını ezberleyene kadar kasetleri bozuşumdan gelir.

"Kendine Gel" isimli ikinci albümü 1993 yılında hayatımıza girmesiyle beraber, bir reklam kampanyası şeklinde piyasaya sürülen ilk albüm olmuştur. Vücut ritmi ilk kez bu albümde kullanılmıştır. Bu anlamda bakıldığında, "Yonca yine imzasını attı" denilen işlerden biri olup çıkmıştır.

1994 yılında ise, Türkiye'deki ikinci  "8:15 VAPURU" adlı tekliyi  yapan sanatçı olmuştur. Yonca Evcimik tek şarkı ve onun 3 remiksinden oluşan tekliyle yurt dışındaki örneklerinde olduğu gibi yeni albümünün tanıtımını yapmıştır. 

Türk Pop Müziği'nde adeta bomba etkisi yaratmakla kalmamış, arabesk furyasının hakim olduğu dönemde direksiyonu bambaşka bir yöne kırarak, adeta öncülük etmiştir. Pop müziğindeki bu olumlu değişimin en önemli mimarlarından biri, hiç şüphesiz ki Yonca Evcimik'in ta kendisidir.

Marka kimliği açısından ele aldığımızda, yenilikçidir. Kliplerinde kullandığı kıyafetleri, tarzı, yaptığı dansları ve dansçıları ile de ayrıca fark yaratan bir isim olmuştur. Hiç bir klibinde aynı imajla karşımızda olmadığı gibi, sürekli olarak kendisini yenilemiştir. Tabir-i caizse bu anlamda, - ki hiç mütevazi olamayacağım- Türkiye'nin Madonnası'dır.

Şarkılarında gerekse karşısındakine haddini bildirir, aklını başına alması için diller döker eğer anlamıyorsa çeker gider, gerektiği yerde rest çeker, gerektiği yerde de aşkını ilan eder. İşte tam da bu anlamda, her birini içinde barındıran şarkısı vardır aslında.. Bandıra Bandıra..

Mustafa Sandal

Mustafa Sandal için bir cümle söyle deseler, ilk aklıma gelen şeyi söylerim; Türk Pop Müziği'ne adım atmama sebep olan ilk sanatçı. 1994 yılında "Bu Kız Beni Görmeli" dedi ve herkesi kendisine baktırdı. Gözler bu sefer Mustafa Sandal'ın üzerindeydi. O kız, kendisini gördü mü bilinmez ama Türk gençliği kendisini görmüş ve onun şarkılarına kulak kabartmaya başlamıştı bile.

Ta uzaktan duysanız bile, şarkılarının kendisine ait olduğunu anlardınız. Kendine has dansı zaten ilk bakışta dikkatleri çekmişti bir kere. :) Sağ elinizi, göğsünüzün üzerinde yuvarlak hareketler çizerek aslında kimin şarkısını dinlediğinizi veya hangi sanatçının hayranı olduğunuzu da tek bir hareketle anlatmanız gayet mümkündü.

Marka kimliği olarak Mustafa Sandal, farklılıktı bir bakıma. Şarkıların sessiz de söylenebileceğini, sevindiğimizde, sevildiğimizde, üzüldüğümüzde de duygularımızı sessiz bir tonda ve yerinde kelimelerle anlatabileceğimizi göstermişti aslında bizlere.


"Araba" dedi, dünya döndü O'na baktı. Bu klipte, aynı kişi iki farklı karakter olarak karşımıza çıktı ve tabi ki sevgiyi, gaza bastı mı giden değil, emek harcayan kazandı. :) Bu şarkıda sadece bizleri değil, dünyayı çeken bir tını vardı. Şarkıya Fas'ta yeniden klip çekildi, bununla kalmayıp; Rusça, Arapça ve Yunanca olmak üzere tam üç dile çevirisi yapıldı.

Sadece kendi yaptığı albümlerde karşımıza çıkmadı. Aynı zamanda pek çok sanatçıya verdiği şarkılarla, yaptığı vokallerde de varlığını sürdürmeye devam etti. Kısaca bizlere hem kendi seslendirdiği şarkıları, hem verdiği bestelerle ve hem de yaptığı vokallerle jest yaptı, bizde bunların hepsine mest olduk. Sibel Alaş- Adam, Asya-Beni Aldattın, Reyhan Karaca- Sevdik Sevdalandık bahsettiğim vokal ve bestelerin yalnızca seçilmiş örnekleri..

Serdar Ortaç

Serdar Ortaç dendiğinde akla gelen ilk kelime nedir derseniz, "Beste Fabrikası" derim. Radyo programı yaptığı dönemlerde sesinin ince olması sebebiyle kendisini kadın sanan kitleye, "Karabiberim" adlı şarkısı ile adeta sürpriz yaşattı.

Kıpır kıpır, düşündüren, ağlatan, içimize işleyen, rest çeken, insaf dedirten şarkıların söz ve müziklerinin hepsi kendisinin kaleminden notalara ve sözlere dökülerek hayat buldu. Kendine has dansını da bizlere her klibinde gösterdi, bir nesil onun dans hareketlerini nasıl yaptığını bulmaya çalışarak zaman dahi harcamıştır.

"Karabiberim" adlı şarkısının klibinde, göbekten zeytin yiyen ilk sanatçı olup, klip anlamında da bomba patlatmış ve oldukça konuşulmuştur. Şarkılarına sadece kendisi hayat vermemiştir.  Emel Müftüoğlu'ndan, Ebru Gündeş'e, Muazzez Abacı'dan, Sibel Can'a kadar birçok şarkıcının  pop müziğinin tam ortasına yerleşen şarkıları, Serdar Ortaç'ın elinden çıkmıştır. Hatta bu dönemde bile Ajda Pekkan da dahil olmak üzere besteleri başka sanatçılardan dönüp dolaşarak yine kulaklarımıza kadar gelmektedir. Buyurun işte onlardan bir tanesi :)

 Kim ne derse desin, Serdar Ortaç Türk Pop Müziği'nde hiç de göz ardı edilmeyecek bir noktadadır. Şu anki şarkılarını seven ve dinleyen kadar, bunu aksini söyleyen de oldukça mevcut olabilir ancak geriye dödnüp bakıldığında, yapılan işlerin hakkını vermemek de olmaz. Marka kimliği olarak ele alındığında, değişken ve farklıdır. Değişkenlik ve farklılık kendisinin şarkılarına, kliplerine, danslarına, yaptığı bestelerine, yazdığı sözlere kadar kendisini göstermiştir. Adeta her tarz müziğe ayak uyduran bir yeteneğe sahiptir.

Tarkan

Adı dahi söylendiğinde bile, içimizi titreten ve çığlık atma isteğimizi uyandıran, şu anda bulunduğu yerin hakkını vermiş isimdir. "Tarkan" dendiğinde kelimeler ardı ardına geliyor ve her biri cümleye dökülmek için sabırsızlanıyor.

"Kıl Oldum" ile karşımıza çıktığında, hem şarkının sözleri hem de imajı ile çok fazla bir etki uyandırmamış olsa dahi, daha sonra ardı ardına gelen hitler adını kalbimize yazmamıza ve kendisini unutamamamıza sebep oldu. Sonrasında yollarımıza güller döktü, bir şekilde gönüllerimizi kazanmaya bildi, kalbimizin tahtının temellerini de emin ve sağlam adımlara atmaya başladı.

Dünya'yı "Şıkıdım Şıkıdım" oynattı, Türkçe şarkıları dünyaya ezberletti. Peşinden genç kızları sürükledi ve posterleri her birimizin duvarını süsledi. Her ne kadar kliplerinde cesur bir imaj çizse de, kendisi kalbimizin mütevazi prensiydi.

Tarkan'ın da kendine has bir tarzı ve de dansı vardı. Bir erkeğe yakışacak en güzel dansı yıllarca, olumsuz eleştirilere maruz kalsa da, bizlere sergilemeye devam etti ve kendi bildiği yolda en güzel şekilde ilerledi. Dansı da kendisine yakıştırdı, yakıştırmayı da bildi. Halen bile, O'nun gibi dans eden, dans ederken bizleri kendisine hayran bırakan erkek sanatçı karşımıza çıkmış bile değildir.

Tarkan, dansı, tarzı, şarkı sözleri, yaptığı besteler ile adeta kendini bir marka olarak konumlandırmayı bildi. Marka kimliğine baktığımızda bu anlamda, yine farklılık dikkatimizi çekiyor.  Başka bir açıdan ele aldığımzda, kendi tarzından hiçbir zaman sapmamış olması da ayrı bir istikrarı barındırmaktadır.

"Kuzu Kuzu" dedi, bambaşka bir imajla karşımıza çıktı. Zilleri çaldı, yine o müthiş dansını yaptı. Kendi şarkılarını yazmaya başlamasının da böylece temellerini attı. Bu ziller,  konserlerinde kendisine eşlik edilmesi için  "Tarkan Zilleri" olarak hayranlarına dağıtıldı. Kısacası örnek alındı, yaptığı her şey daha önce yapılandan çok daha farklı olduğundan, kendisini izleyen kişilere de farklı olmanın aslında  çok da korkulacak bir şey olmayacağını bir bir gösterdi.

Yonca Evcimik, Mustafa Sandal, Serdar Ortaç ve Tarkan'ın ortak özelliklerine şöyle bir baktığımızda, Türk Pop Müziği üzerinde yoğunlaştıkları, her birinin dans anlamında da öne çıktığı dikkatimizi çekmektedir. Ancak burada çok kilit bir nokta, çok ince bir ayrıntı bulunuyor. Her birinin dansı kendine has, taklit yok. Serdar Ortaç ve Mustafa Sandal'ın dansları da yıllar boyunca konuşuldu ama onlar da kendi bildikleri doğruyu yapmaktan geri adım atmadılar.

Hepsi aynı kulvardaydı, hepsi farklıydı ancak bu farklılıklarını birbirlerinden o kadar güzel ayırdılar ki, her biri kendi gittiği yolda hepimizde ayrı bir iz bıraktı. Klipleri birbirinden farklıydı, imajları farklıydı. Dolayısıyla zamanın en güzelinde, en güzel sanatçıların en güzel şarkılarını dinledik.

Sadece bu anlamda bile, çok şanslı bir nesildik.

Görüşleriniz, tüm beğeni ve eleştirilerinizi, varliknihan@gmail.com adresine iletebilirsiniz. :)

Twitter üzerinden iletişime geçmek ister iseniz, @NihanVarlk adresine hepinizi beklerim. :)

Sevgiyle kalın,
Nihan.